Enerjimagazin-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner YILDIZ, enerji sektörünün 2013 yılını değerlendirdi ve önemli açıklamalarda bulundu.
ELEKTRiK SEKTÖRÜ
2012’de 4112 MW olan yıllık devreye giren kurulu güç miktarı, 2013 yılında 6985 MW’a çıktı. Bu rakam, tarihimiz boyunca bir yılda devreye alınan en yüksek kurulu güç miktarı oldu. Böylece toplam 11,3 milyar liralık üretim yatırımları tamamlanmış oldu.
Toplam kurulu gücümüz 56.946 MW’tan % 12 artışla 64.044 MW’a çıktı.
2012’de 124 adet santral devreye girmişken, 2013’te 137 santral devreye girdi. Toplam santral sayımız 767’den % 17 artışla 909’a çıktı.
2013’te enerji yatırımlarının yarısını yenilenebilir kaynaklar oluşturdu.
Geçen yıl HES dahil yenilenebilir enerji kaynaklarından devreye giren kurulu güç 2676 MW iken, bu yıl bu rakam 3406 MW oldu.
Kurulu güçte özel sektör payı, 10 yıl önce % 32 iken, bugün % 63’e çıktı.
Ülkemizde ilk Santral 1902 yılında kurulmuş olup, geçen 100 yıllık sürede 31.845 MW’ lık bir santral yatırımı gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 11 yılda ise 100 yıllık bu yatırımdan daha fazla yatırım gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 11 yılda 32.199 MW ilave Kapasite Devreye Alınmıştır.
Son 10 yılda açılan tesislerin devreye alınması için görevlendirilen bakanlık personelimizin kat ettiği mesafe yaklaşık olarak 800.000 km’dir.
Son 10 yılda işletmeye açılan yenilenebilir santraller sayesinde, bugün yılda yaklaşık olarak 12 milyar liralık doğalgaz ithalinin önüne geçilmiştir.
Elektrik üretiminde doğalgazın payı her geçen yıl düşüş gösteriyor. % 50’lere kadar çıkan doğalgazın elektrik üretimindeki payı 2013 sonu itibarıyla % 44’e düştü.
Son 10 yılda işletmeye açılan yenilenebilir santrallerin, lisans süresince üretilecek olan elektriği bu santralleri açmayarak doğal gazdan santralleri ile üretmeye devam etse idik, önümüzdeki 49 yıl için yaklaşık 600 milyar liralık doğalgaz ithaline ihtiyacımız olacaktı.
Elektrik şebeke uzunluğumuz iletimde 51 bin km, dağıtımda 1 milyon 60 bin km olmak üzere toplam 1,1 milyon km’ye yaklaşmıştır. Avrupa’nın en uzun ikinci ve dünyanın en uzun beşinci büyük şebekesine sahibiz. Elektrik şebekemizin uzunluğu ile dünyanın çevresi 28 kere dolaşılabilmektedir.
PETROL VE DOÄžALGAZ SEKTÖRÜ
2013 yılında 26 adet yerli ve 24 adet yabancı sermayeli olmak üzere toplam 50 şirket Türkiye genelinde kara ve denizdeki 364 adet (401 bin km2’lik alanda) ruhsatta faaliyet göstermiştir.
2013 yılında ruhsatlarda devam eden detay jeolojik çalışmalarına ilave olarak açılacak kuyuların yerlerini belirlemek amacıyla; 13.764 km 2 Boyutlu ve 5.660 km2 3 Boyutlu sismik çalışma gerçekleşmiştir.
2013 yılında TPAO’ya dünyanın en modern ve gelişmiş sismik arama gemilerinden biri alınmıştır. Sismik çalışmaların, TPAO Barbaros Hayreddin Paşa sismik gemisinin alınması nedeniyle % 87’lik kısmı denizde geri kalan kısmı karada gerçekleştirilmiştir.
2013 yılında 95 adet arama ve tespit, 73 adedi üretim olmak üzere toplam 168 kuyu açılmış olup bu kuyularda toplam 276 bin metre sondaj gerçekleşmiştir. Açılan kuyu sayısında bir önceki yıla göre % 6 artış gerçekleşmiştir. 42 adedinde petrol, 5 adedinde doğalgaz bulunmuştur.
1.256 kuyuda günlük ortalama 46 bin varil ham petrol üretilmekte olup 2013 yılı toplam üretimi 2.4 milyon ton’dur. Bu miktar ülkemiz tüketiminin % 8’ini karşılamaktadır.
263 kuyuda günlük ortalama 1.5 milyon m3 doğal gaz üretilmekte olup 2013 yılı toplam üretimi 555 milyon m3’tür. Bu miktar ülkemiz tüketiminin % 2’sini karşılamaktadır.
Petrol-doğalgaz arama ve üretim sektörümüzün 2013 yılındaki yatırım tutarı 1 milyar dolar civarında gerçekleşmiş olup, bu tutarın yaklaşık yarısı TPAO tarafından gerçekleştirilmiştir.
2013 yılında gerçekleşen ham petrol ve doğalgaz üretiminden Bakanlığımızca toplam 465 milyon TL tahsil edilerek Hazine’ye aktarılması sağlanmıştır. Üretim yapan şirketlerin ödeyecekleri Kurumlar Vergisi, bu tutara dâhil değildir.
Yaklaşık 10.000 kişinin istihdam edildiği ve yıllık 1 milyar ABD Doları yatırımın yapıldığı sektörün faaliyetleri sonucunda gerçekleşen petrol ve doğalgaz üretimi ile yıllık ithalat faturamıza 2,3 milyar ABD Doları katkı sağlanmıştır.
2012 yılında 45 milyar metreküp olan doğalgaz tüketimimiz, 2013 yılında 47 milyar metreküpe çıkmıştır. Artışın az olmasının nedeni, konuttaki tüketimin artmasına rağmen, elektrik üretiminde doğalgazın payının azaltılmasıdır.
10 yıl önce sadece 9 ilimize doğalgaz iletim hattı ulaşmışken, 2013’te bu sayı 72 ile çıkmıştır. Geriye kalan 9 ilimizin 7’sinde iletim hattı inşa çalışmaları sürerken, 2 ilimizin de proje çalışması sürmektedir. 10 yıl önce 4.510 km olan doğal gaz boru hattı uzunluğumuz varken, bugün doğalgaz iletim ve dağıtım hattı uzunluğumuz 82.500 km’dir. Bu şebeke uzunluğu ile dünyanın çevresinde 2 tur atılabilir.
MADENCiLiK SEKTÖRÜ
Ülkemiz maden çeşitliliği ve rezervleri açısından, dünyada madencilikte adı geçen 132 ülke arasında toplam maden üretimi itibarı ile 28’inci, üretilen maden çeşitliliği açısından da 10’uncu sırada yer almaktadır.
MTA Genel Müdürlüğü’nün yapmış olduğu çalışmalarla tespit edilen yeni rezervlerle birlikte kömür rezervimiz 8 milyar tondan 14 milyar tona ulaşmıştır.
Ülkemizde yapılan araştırmalarda, 650'ye varan renk ve dokuda mermer çeşidinin bulunduğu belirlenmiştir. Bu günkü verilere göre ülkemizde yarısı mermer olmak üzere 7,5 milyar m3 doğal taş rezervi bulunmaktadır.
2012 yılında 4.2 milyar dolar olan maden ihracatımız 2013 yılında 5,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. ihraç edilen maden ürünü grupları arasında doğal taş ürün grubu yaklaşık %44’ü doğaltaş, %34’ü metalik cevherler, %16’sı endüstriyel minerallerdir.
2002 yılında 100 bin metre olan kamu-özel sektör maden arama sondaj miktarı, 1 milyon 500 bin metre düzeyine ulaşmıştır.
Dünya rezervinin % 73’üne sahip olduğumuz bor madeninde, üretim, satış ve ihracat rakamlarında son 11 yılda önemli ilerlemeler sağlandı. 2002 yılında 436 bin ton olan bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün üretimi bu yılın ilk 11 ayı itibarıyla 1,8 milyon tona çıktı.
2013 yılı içindeki bor ihracat tutarımız 760 milyon dolara, bor satış hasılatımız ise 732 milyon dolara çıkmıştır. Bu rakamlar 11 yıl öncesine göre üç kattan fazla artmıştır.
Bor ihracatında, konsantre ürünlerin payı azaltılırken, bor kimyasalları ve eşdeğeri ürünlerin payı katma değerinin yüksek olması nedeniyle arttırılmaktadır. 2002 yılında yüzde 65 bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün, yüzde 35 konsantre bor şeklinde olan satış kompozisyonu; yüzde 95 bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün, yüzde 5 konsantre bor şekline dönüşmüştür.
Bor konsantre ürün çeşitliliğinde dünyada 1. Sıradayız.
Bugüne kadar 16 adedi elektrik üretimine uygun toplam 91 adet jeotermal saha yatırımcıya devredilerek ülke ekonomisine 545 Milyon Amerikan Doları kazandırılmış ve bu bedelin yaklaşık 230 Milyon TL si il Özel idarelerine aktarılmıştır.
2002 yılından 2013 yılına kadar jeotermal uygulamaları büyük gelişme göstermiştir. Termal tesis ve sağlık uygulamalarında 175 tesisten 350 tesise, Sera ısıtması 500 dönümden 2.924 dönüme, konut ısıtmasında 30.000 konuttan 90.000 konut eşdeğerine, elektrik üretimi 15 MW’tan 311 MW’a, ulaşmıştır.
2013 YILINDA SEKTÖRDEKi ÖNEMLi GELiŞMELER
2013 yılında elektrik kurulu gücümüze 7000 MW ekleyerek rekor kırdık. Böylece 11,3 milyar dolar yatırımla 137 yeni santral devreye girdi.
2013 yılında elektrik ve doğalgaz satış fiyatlarında değişiklik yapmadık. Fiyat artışı olmayan süre 15 ayı buldu. Böylece AB ülkeleri arasında elektriği en ucuz kullanan 3. ülke, doğalgazı ise en ucuz kullanan ülke olduk.
Enerjide kaynak, ülke ve güzergah çeşitlendirmesi politikamız kapsamında enerji diplomasimizi sürdürdük ve 2013 yılında enerji sektörüyle ilgili 23 ülkede temaslarda bulunduk.
Türkiye ile Japonya arasında Sinop’ta nükleer santral kurulmasına ilişkin Hükümetlerarası Anlaşma, Sayın Başbakanımız ve Japonya Başbakanı’nın katılımıyla imzalandı.
Ceyhan’ın önemli enerji terminallerinden biri olması rolünü güçlendirecek olan Irak enerji kaynaklarıyla ilgili yoğun bir diplomasi sürdürdük ve sonuçlanma aşamasına getirdik.
Paris’te Uluslararası Enerji Ajansı Bakanlar Toplantısı’na başkanlık ettik ve 2 yıllık dönem başkanlığını devraldık. 2013 içerisinde 2016 Dünya Enerji Kongresi ve 2017 Dünya Petrol Kongresi’nin evsahipliğini yapılan oylama sonucu kazandık.
Ülkemizin ve Avrupa’nın enerji ihtiyacını gidermek için önemli bir proje olan TANAP’taki hissemizi % 20’den % 30’a çıkarılması konusunda mutabık kaldık. TANAP’ta güzergah belirlendi ve kamulaştırma süreci başladı. Hedefimiz 2014’te inşaatına başlamak.
Türkiye elektrik sistemi ile Kıta Avrupası elektrik sisteminin kalıcı bağlantısının gerçekleşmesini test eden deneme süreci olumlu sonuçlandı. Ülkemizin ENTSO-E üyeliğini de güçlendirecek olan Türkiye-Gürcistan Elektrik iletim Hattı’nı tamamladık.
Türkiye’nin liberal enerji piyasasına hazırlık ve geçiş sürecinde hazırlanan yasalar, piyasaların liberalleşmesinin oturmaya başlamasıyla birlikte yenilenme ihtiyacı duydu. 2013’te özel sektörün ve yatırımların önünü açan; daha rekabetçi, daha şeffaf, daha anlaşılır, çıtayı daha da yükselten yasal düzenlemeler yaptık. Elektrik Piyasası Kanunu ve Türk Petrol Kanunu’nu yasalaştırdık. Doğalgaz Piyasası Kanunu ve Petrol Piyasası Kanunu üzerinde çalışmalarımız sürüyor.
Afşin Elbistan havzasına 10 milyar dolarlık yatırımla 6-7 bin MW’lık ek termik santrallerin yapılması için Katar, Çin ve Japonya ile görüşmelere başladık.
2023’te 3000 MW’lık güneş enerjisi kurulu gücü hedefimiz doğrultusunda ilk somut adımı attık. ilk etapta lisans verilecek 600 MW için yaklaşık 9000 MW büyüklükte 496 başvuru geldi.
2013 yılında elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirmeleri tamamlandı. Yapılan devirlerle 13 milyar dolar gelir elde ettik. Üretim tesislerinin özelleştirmelerine başladık. Şu ana kadar 3 büyük termik santrali özelleştirdik ve 3 milyar dolar gelir elde ettik. Üretim tesislerinin özelleştirmelerine 2014 yılında devam edeceğiz.
Doğudan ülkemize giren doğalgazın batıdaki bölgelere daha sağlıklı ve kaliteli ulaşmasını sağlayacak olan BOTAŞ’ın Erzincan ve Kırşehir-Mucur Kompresör istasyonlarını devreye aldık.
Doğalgaz arzı sağlanamamış ilçelere kamu olarak doğalgaz götürülmesiyle ilgili Bakanlar Kurulu kararı aldık. 6 ay içerisinde gerekli şartları taşıyan ilçeleri bu kapsama almak yönünde aldığımız karar 31 Aralık 2013 tarihinde doldu. Şu ana kadar 9 ilçe başvurdu. Yeni bir kararla bu süreyi Haziran ayı sonuna kadar uzattık.
Denizlerdeki aramalarımızı hızlandırmak için dünyanın en gelişmiş ve modern sismik gemilerinden birini ülkemize kazandırdık. Barbaros Hayreddin Paşa Sismik Arama Gemimiz Karadeniz ve Akdeniz’de sismik aramalarına başladı.
Yapılan araştırmalarla Güney Doğu Anadolu ve Trakya Havzasında olmak üzere kaya gazı potansiyelimizin olduğunu gördük. TPAO-Shell ortaklığında ülkemizin ilk kaya gazı sondajı Diyarbakır’da başladı.
2013 yılı içinde Uzanların ülkemiz aleyhine 23,5 milyar dolar tazminat talebiyle açtığı Libananco Davası’nın temyizi de ülkemiz lehine sonuçlandı.
Enerjinin tüm alanlarında, toplumun tüm kesimlerine hitap edecek verimlilikle ilgili kampanya ve çalışmalara hız verdik.
Bu haberin tüm hakları www.enerjimagazin.com'a aittir.
Aktif Link verilerek veya açık kaynak gösterilerek kullanılabilir.
|
.jpg)
.jpg)
.jpg)