Türkiye, kurmayı planladığı 4 nükleer enerji santraline mühendis yetiştirmek için üniversite kuracak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, 'Rusya'nın da aralarında bulunduğu ülkeler ve yabancı firmalar Türkiye'de nükleer üniversite kurmak için teklifte bulundu. Bunları değerlendireceğiz' dedi.

Kömürden kaya gazına, petrolden nükleer enerjiye kadar enerji yelpazesini oluşturan tüm alanlarda müthiş bir hareketlilik yaşanıyor Türkiye'de.Dün Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle istanbul'dan Karadeniz'e açılacak olan Barboros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisi de bu enerji yelpazesinin en yeni parçalarından biri. Yeni Şafak Türkiye'nin enerji stratejisini belirleyen ve yatırımlarına yön veren isimle, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile ülkeyi 2023 hedeflerine taşıyacak enerji eko-politiğini konuştu.

Şu an 600'e yakın Türk öğrenci Moskova'daki nükleer üniversitede (National Research Nuclear University) mühendislik eğitimi alıyor. Bu sene ikinci sınıftalar. Bakan Yıldız, bu sayıya her yıl 75 kişi ekledikleri bilgisini paylaşıyor. Ancak sadece dışarıda öğrenmenin yeterli olmayacağını dile getirerek 'işin içinde' olmak gerektiğinin altını çiziyor.

TEKLiFLERi DEÄžERLENDiRiYORUZ

Hemen ardından Yıldız, çok önemli bir gelişmeyi kamuoyuna ilke kez Yeni Şafak aracılığıyla açıklıyor. Yurtdışından Türkiye'de nükleer üniversite kurmak üzere talepler aldıklarını bildirerek, 'ister Rusya, isterse başka ülke olsun, burada bölüm kurup, büyük bir fakülte kurup, öğrencileri okutması' projesinden bahsediyor, 'Burada üniversite veya fakülte kurmak isteyen, öğretim üyelerini getirip burada bir üniversite bünyesinde okutmak isteyenler var. Tekliflerinde bunu söylüyorlar. O üniversiteleri biz seçeceğiz.'

'NÜKLEER HOCA' TRANSFER EDECEÄžiZ

1980'li, 90'lı yıllarda hep konuşulurdu.. Amerika'da nükleer eğitimi alıp Türkiye'ye döndüğünde iş bulamadığı için geldiği ülkeye geri dönen insanlarımız.. işte şimdi tam tersi oluyor. Beyin göçü alıyoruz, hem de nükleer enerjide! Sayın Bakan diyor ki, 'Firmalar bu teklifte bulunuyorlar.. ülkeler bu teklifte bulunuyorlar. ister üniversite kuralım, ister üniversitenizde biz bir bölüm kuralım diyorlar. Eğitimi, hocaları komple biz getirelim burada öğrencilere eğitim verelim diyorlar. Biz bunu da yapmayı düşünüyoruz.' ve ekliyor, 'Bizim öğrencimizi burada eğitmek.. iki dil üzerinde eğitim olacak. Her halükarda ingilizce olacak. Ama aynı zamanda Rusya'dan ise Rusça da olacak.'

ÜÇÜNCÜ SANTRALi FRANSA MI YAPACAK?

Fransa, elektriğinin yüzde 78'ini sadece nükleer santrallerden elde ediyor. Yurtdışına en çok nükleer santral satanlar sıralamasında birinci sırada. Sarkozy'nin gitmesi ile beraber Holland yönetiminin enerji bakanı Türkiye'yi ziyaret etti. Avrupa'daki ekonomik buhrandan çıkış yolu arayan Fransa'nın üçüncü nükleer santral ihalesini almak için bize cazip bir teklifle gelmiş olması neden mümkün olmasın diye düşünüyoruz. Üçüncü santral Fransa'ya mı gidecek diye soruyoruz açıkça Bakan Taner Yıldız'a ve şunu duyuyoruz, 'Siyasi yükleri üzerimizde hissetmememiz lazım. Enerji sektöründe iş yapabilmek için yalnızca projenin fizıbıl olması değil siyasetin de fizıbıl bir noktada olması gerekiyor. O yüzden biz, önümüzdeki süreçte Fransa'nın artı yükler getirmeyeceğine inanıyoruz. Siyasi yükleri bu projelerin omzundan kaldıracağına inanıyoruz. Ve bunu da inşallah bu proje ile beraber taçlandırmak lazım, bütün siyasi yükleri kaldırdıktan sonra.'

YERLi MÜHENDiS KATKISI ARTACAK

Dört tane nükleer santral kuracağız. ilkini Ruslar Mersin Akkuyu'da inşa ediyor. Sinop'ta kurulacak ikincisinin ihalesini alabilmek için şu anda 4 ülke yoğun rekabette; Kanada, Güney Kore, Çin ve Japonya. Üçüncüye Fransa ilgisi yüksek. Dördüncü hakkında ise henüz hiçbir şey bilmiyoruz.

BiZiMKiLER KABiLiYETLi

Taner Yıldız'a kendi nükleer santralimizi kaçıncı seferde yapabileceğimizi soruyoruz. Yıldız, 'Türkiye'de mühendislik çok hızlı ilerliyor. Meslektaşlarım olduğu için söylemiyorum, gerçekten çok kabiliyetliler. O yüzden inanıyorum ki üçüncü nükleer santrali yaparken Türkiye artık yerel mühendisliğini büyük ölçüde kullanacaktır.' cevabını veriyor. Nükleer enerjide insan kaynağını geliştirmenin sadece 'dışarıdan öğrenelim' diyerek mümkün olamayacağını söylüyor. Türkiye'nin 2023'ten önce kendi nükleer santralini kurmasının mümkün görünmediğini belirterek, 'Bizim tarafımızdan hepsinin yapılması, şuanda öyle bir program öngörülmüyor. Gerçekçi olmamız lazım' ifadesini kullanıyor.

Elin balığı ölmüyor bizimki ölüyor!

Fransa'da Loure nehri üzerinde tam 14 tane nükleer santral var. Paris'in ve Londra'nın 100 kilometre yakınında elektrik üreten nükleer güç santralleri var. Neden bizdeki tepki orada yok diye sorunca Enerji Bakanı Yıldız adeta içini döküyor, 'Biz anlattığımız kadar, bizim halkımız vatandaşımız bizi anlıyor. Nükleer, bugün gelişmiş ülkenin göstergesi. 442 tane santralin yarısı 3 tane ülkede. Bir anlamı olsa gerek. Niçin Amerika'da, Fransa'da, Japonya'da var. Elin turistine bir şey olmuyor bizim turistimiz zarar görüyor. Başkalarının balığına bir şey olmuyor, bizim balığımız ölüyor.. böyle bir şey yok.'

11 BiN RÜZGAR DiREÄžiNE EŞiT

Türkiye'nin enerji yelpazesinde yer alan rüzgar santralleriyle alakaları sorular yöneltiyoruz Sayın Bakana, 'Rüzgar'da 2 bin 200 megawattlık bir artış var. Her kurulu gücün üretimi farklı. 100 megawattlık bir doğalgaz santrali yaklaşık 7 bin saat çalışıyor. Rüzgar, estiği kadar, 2 bin 200 saat çalışıyor. Güneş, bin 800- bin 900 saat çalışıyor, 8 bin 600 kırk saatin geri kalan kısmında ise duruyor. HES'ler ortalama 4 bin-4 bin 200 saat, nükleer santral ise 8 bin saat çalışıyor. Hepsinin kabiliyetleri farklı. O yüzden yalnızca Mersin'e kuracağımız nükleer santral yaklaşık 10-11 bin direklik rüzgar santraline karşılık geliyor. Biz yenilenebilir enerji kaynaklarını da tabi ki destekliyoruz.'

KAMUOYUNA BOR DUYURUSU

Türkiye bor ihracatını 10 yılda 200 milyon dolardan 1 milyar dolara çıkardı. Çin'e 22 kat artış var. Bor deyince Yıldız, söze hızla giriyor, 'Bor Enstitüsü ile alakalı aracılığınızla bir duyuruyu tekrar etmek isterim. Bor ile ilgili çalışma yapmak isteyen proje sunmak isteyen kim varsa gelebilir. Akademiden, iş çevrelerinden, özel sektör ve kamu hepsine açığız.'

NÜKLEER YAKIT PROGRAMI YOK

Sayın Bakan'a, 'Kendi toryum ev uranyum yataklarımız var. Kendi nükleer yakıtımızı üretebilecek miyiz' diye soruyoruz, 'Şuanda nükleer yakıtın zenginleştirilmesiyle alakalı bir programımız yok. Bunların tedariki ile alakalı bir sıkıntı öngörülmüyor. O yüzden nükleer santralin diğer kısımlarının geliştirilmesi ile ilgili projeleri ön plana aldık.'



yenişafak