.jpg)
(5).jpg)
Haber
|
||
| TANAP: Türkiye ve Azerbaycan için Enerjide ‘Kazan-Kazan’ | ||
| - Haberi | ||
.jpg)
|
||
| |
||
| Enerjimagazin-Bilindiği üzere Türkiye ve Azerbaycan’ın ortaklaşa geliştirdikleri Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi, Hazar’dan üretilecek doğal gazın “Güney Gaz Koridoru” çerçevesinde öncelikle Türkiye’ye ve ardından Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması suretiyle ilgili ülkelerin kaynak çeşitliliği arayışlarına ciddi katkı sunacaktır. Projede Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR’ın hissesi %58, BOTAŞ’ın hissesi %30 ve ingiliz BP şirketinin payı ise %12 olarak öngörülmektedir. Projenin hukuki altyapısını 26 Haziran 2012 tarihinde istanbul’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemine ilişkin Hükümetlerarası Anlaşma” ve eki Ev Sahibi Hükümet Anlaşması” oluşturmaktadır. Söz konusu Ev Sahibi Hükümet Anlaşması 26 Mayıs 2014 tarihinde tadil edilerek yeniden imzalanmış ve değişik haliyle 10 Eylül 2014 tarihinde TBMM tarafından onaylanmıştır. Gerek Türkiye gaz piyasasını besleyen yerel bir boru hattı olması, gerekse Avrupa piyasasına gaz sağlayan transit bir proje olması nedeniyle TANAP geniş Avrasya coğrafyasındaki uluslararası gaz boru hatları arasında bu yönüyle ‘sui generis’ bir karaktere sahiptir. Başlangıç safhasında 2 kompresör istasyonunun inşa edileceği boru hattının Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan bölümünün 56 inç (1422 mm) çapında ve buradan başlayarak Türkiye-Yunanistan sınırına kadar olan bölümünün ise 46 inç çapında olması planlanmaktadır. TANAP Boru Hattı Sistemi ile ilk etapta taşınması öngörülen yıllık 16 milyar metreküplük doğal gazın 6 milyar metreküplük bölümünün, Eskişehir ve Trakya bölgesinde düşünülen iki çıkış noktasından ulusal şebekeye bağlanarak Türkiye’de kullanılması planlanmaktadır. Hattın taşıma kapasitesinin kademeli olarak önce 22 milyar metreküpe ve ardından 31 milyar metreküpe çıkarılması hedeflenmektedir. TANAP üzerinden taşınacak doğal gaz Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz-2 sahasından üretilecek olup söz konusu sahadaki tahmini doğal gaz rezervi 1.2 trilyon metreküptür. Proje kapsamında ileriki yıllarda Azerbaycan’ın Hazar Denizindeki diğer gaz sahalarından ve Azerbaycan’ın doğusundaki doğal gaz rezerv sahibi ülkelerden de gaz tedarik edilmesi planlanmaktadır. Taraflar arasında imzalanan Ev Sahibi Hükümet Anlaşması’nda BOTAŞ’ın TANAP’a ödeyeceği taşıma tarifesi Eskişehir çıkış noktasında $79/mcm ve Trakya çıkış noktasında $103/mcm olarak saptanmıştır. Bununla birlikte proje kapsamında Türkiye Devletinin, TANAP’ın işletmeye alınmasıyla birlikte, taşınacak her 1000 m3 doğal gaz için 5,95 dolar vergi geliri elde edeceğini de vurgulamak gerekir. Dikkat çekmek istediğim bir başka nokta TANAP Doğalgaz iletim A.Ş’nin, proje sahibi olarak, projenin her aşamasında halkın ve diğer tüm paydaşların projeye katılımını önemsemesi ve bu nedenle çevresel ve sosyal etki değerlendirme süreci de dahil olmak üzere projenin tüm safhalarına paydaşların katılımını en önemli unsur olarak değerlendirmesidir. Bu bağlamda halkın ve tüm paydaşların proje hakkında bilgilendirilmesi, projeye ilişkin görüş, soru ve önerilerinin alınması amacıyla tüm paydaşların projeye katılımına yönelik çalışmalar yürütülecektir. Söz konusu çalışmalar, ilgili tarafların katılımının en üst düzeyde sağlanmasını sağlayacak şekilde duyurulacaktır. Ayrıca tüm çalışmalar süresince olası şikâyetler için bir “Şikayet Yönetim Mekanizması” oluşturulmuştur. Bu doğrultuda alınan tüm şikayetler kayıt altına alınacak, değerlendirilecek ve şikayetçinin çözüm önerisi de dikkate alınarak süreç sonuçlandırılacaktır. Şikayet Yönetim Mekanizması kapsamında tüm çalışanlar paydaşlardan gelen görüşleri kayıt altına alarak ilgili birime aktarmakla sorumludur. Tüm paydaşların projeye kolaylıkla ulaşmasını sağlamak amacıyla ücretsiz telefon hattı kurulmuştur. Projenin inşaatı ve işletmesi aşamalarındaki faaliyetlerde ihtiyaç duyulacak iş gücünün karşılanması için, ilgili pozisyonlar için aranan özellikler göz önünde bulundurularak yerel kaynaklara öncelik verilecektir. Proje kapsamında yapılacak satın alımlar kapsamında özellikle inşaat malzemelerinin alımında, inşaatın yapıldığı bölgedeki yerel tedarikçilerin gerekli kalite standartlarını sağlaması durumunda; yerel satın almanın olabilecek en üst seviyeye çıkartılması yönünde alt yapı hazırlanarak yerel ekonomiye olumlu katkı sağlanacaktır. Projedekamulaştırma işlemleri başlamış bulunmaktadır. Boru hattı güzergahı için 16 metre genişliğinde bir şeridin Daimi ve Müstakil Üst Hakkı, 20 metre genişliğinde bir şeridin inşaat süresince kullanılmak üzere geçici irtifak hakkı, sabit tesis yerleri için ise mülkiyet kamulaştırması yapılacaktır. Kamulaştırma işlemleri, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında yapılacaktır. TANAP projesi bu yönüyle değerlendirildiğinde, salt bir doğal gaz iletim sisteminin ötesinde Türkiye ekonomisine sağlayacağı katkı bakımından da kaydadeğerdir. Azerbaycan’la Türkiye arasında enerjide sağlanan karşılıklı bağımlılık diğer iktisadi sektörleri de harekete geçirecek, sıfırdan gerçekleştirilecek doğrudan yatırımın çoğunun en büyük hissedar olan SOCAR tarafından öz kaynak yoluyla finanse edilmesi nedeniyle Azerbaycan ve Türkiye ekonomilerinin birbirlerine entegrasyonu had safhaya çıkacaktır. Projenin sağlayacağı en önemli fayda ise hiç kuşkusuz Azerbaycan ve Türkiye’nin Avrupa enerji güvenliğinde ortak oyuncu olarak artık birlikte değerlendirilecek olmasıdır. Azerbaycan’ın enerjisi Türkiye’nin coğrafyasıyla birleşirken her iki ülke de Avrupa’da bu sayede daha önemli bir konum edinmekte ve enerjide ‘kazan-kazan’ prensibine güzel bir örnek teşkil etmektedir. Dr.Saltuk Düzyol Eppen Dr. Saltuk DÜZYOL Dr. Saltuk DÜZYOL | ||
|
||
| Etiketler: TANAP:, Türkiye, ve, Azerbaycan, için, Enerjide, , ‘Kazan-Kazan’, |
Yorumlar
|
|
||
|