.jpg)
.jpg)
.jpg)
Haber
|
||
| Emeklilikte Yaşa Takılanların Sorunları Nasıl Çözülecek | ||
| DOĞAL GAZ Haberi | ||
|
||
| |
||
|
Enerjimagazin-Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel seçimlerde vaatleri arasında bulunan Emeklilikte Yaşa Takılanların (EYT) sorunlarının çözümüne ilişkin CHP'nin planını açıkladı.
işte Tezel’in o yazısı:
CHP bu seçimde klasik söyleminin dışında vatandaşın sosyoekonomik sorunlarına getirdiği çözüm önerileriyle dikkat çekti. Vatandaşın yaşadığı sosyal sorunların en önemlilerinden biri de emeklilikte yaşa takılanların (EYT) sorunu oluyor. CHP'nin söyleminin arka planı da hazır. Evet, hiçbir ülkede bu kadar geç yaşta emekli olan yok diye karşı savunma yapılabilir. Ama unutulmamalı ki en düşük emekli aylıklarına sahip ülkelerden biri Türkiye. Giderilemeyen işsizlik sorunu nedeniyle her dem işsizlik topunun ağzında 40 ve ileri yaştakiler. iş bulamayan, emekli aylığı gibi bir koltuk değneğinden de yoksun bırakılan birey ne yapabilir? Sanırım üzerinden çok düşünülmüyor. Emeklilik yaşının kademeli olarak getirildiği 1999 ve 2002 yıllarında Aralık 1998'de işe giren 1980 doğumlu bir erkek sigortalı 5 bin günü doldurup 2023 yılında emekli olabilecek iken 58 yaşına tabi kılınarak 2038 yılını beklemek zorunda bırakılmıştı. Yani yaş nedeniyle emekliliği tam 15 yıl ötelenmişti. işte bu derece önemli hak kayıpları oluşturan konuya CHP de değindi, EYT'lerin sorunlarını çözeceğini vaat etti. Peki CHP iktidara gelirse bu konuda neleri değiştirecek? Yani planı ne? Açıklayalım. CHP şayet iktidara gelirse aktüeryal dengeyi de göz ardı etmeden bir çözüm paketi sunacak. CHP'nin çözüm formülü sigortalılığa 08.09.1999'den önce başlayıp yaşa takılanlardan erkekler için 4447 ve 4759 sayılı Yasa nedeniyle etkilenen beklenecek yaş miktarını kademeli olarak düşürmeyi öngörüyor. BEKLEME SÜRESi ARTIYOR Tabii EYT'lilerin yaştan etkilenmesine yol açan yasaların çıkışından itibaren 10 yılı aşan bir zaman geçmiş olsa bile getirilen şart kademeli olduğu için asıl etkilenme yeni yeni başladı. Oysa her geçen yıl etkilenme fazlalaşıyor, yaş nedeniyle bekleme süresi giderek artıyor. Örneğin normal olarak 2015 yılında 25 yılını ve gününü doldurup yaşı bekleyen erkekler altı yıla kadar etkileniyorlar. Bu etkilenme 1980-1981 doğumlulardan 1998-1999 yıllarında sigortalılığa başlayanlar için 15 yıla kadar çıkıyor. Kadınlarda da 2015 yılında 20 yılı dolduranlardan yaştan etkilenme süresi 14 yılı buluyor. Örneğin 1981 doğumlu olup 1999 Ağustos ayında sigortalılığa başlayan bir kadın sigortalı, bugüne kadar gün sayısını hemen hemen doldurmuş olsa da yaş için 2037 yılını bekleyecek, yani yaş şartından tam 18 yıl etkilenecek. CHP'nin çözümünde emeklilikte gün ve sigortalılık süresine göre yapılacak değerlendirme esas bulunuyor. Yapılacak değerlendirmede; gün ve sigortalılık süresini halihazırda tamamlamış olanların yaşı bekleme süresi üçte iki oranda düşürülecek. ÇÖZÜM NE iÇERiYOR? Yasanın çıkış tarihine kadar olan yaş bekleme süreleri de dahil olacak. Örneğin emekliliğine üç yıl yaş vuran sigortalının bir yıl yaş nedeniyle beklemiş olması yeterli sayılacak. Gün ve sigortalılık süresini henüz tamamlamamış olup tamamlamasına üç yıl ve daha az kalanların yaş nedeniyle bekleme süreleri yüzde 60 oranında düşürülecek. Gün ve sigortalılık süresini tamamlamasına üç yıldan çok altı yıl ve daha az kalanlar için yaşı bekleme süresi yüzde 50 oranında düşürülecek. Gün ve sigortalılık süresini tamamlamasına altı yıldan çok kalanların yaşı bekleme süresi ise yüzde 40 oranında düşürülecek. Dahası 08.09.1999'dan önce sigortalı olanlar için yaş şartından etkilenme süresi hiçbir şekilde dokuz yılı geçemeyecek. DOÄžUM BORÇLANMASI ÖNEMLi CHP'nin yaşa takılanlarla ilgili bomba çözümü kadınların doğum borçlanmasını da içeriyor. Bilindiği gibi CHP Tekirdağ milletvekili Candan Yüceer başta olmak üzere CHP'nin tüm yasa tekliflerine rağmen kadınların sigortalılık öncesi doğumları borçlanılmasının önünü açacak yasa teklifine hükümet partisi AKP tarafından bir türlü vize verilmiyordu. CHP'nin EYT'ler konusundaki bir düzenlemesi de doğum borçlanmasının sigortalılık başlangıcı öncesindeki doğumlar için de borçlanma yapılabilmesini öngörüyor. Üstelik bu borçlanma ile edinilecek süre EYT'ler için çıkarılacak düzenlemede de dikkate alınacak. Örneğin üç doğum yaptıktan sonra 1996 yılı Temmuz ayında çalışmaya başlayan 1969 doğumlu bir kadın sigortalı normalde 53 yaşa tabi iken yapacağı üç doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıcını 1990 yılına çekip 47 yaşına tabi olabilecek. Bu durumda emeklilik için yedi yıl bekleyecek iken bir yıla, oradan da EYT düzenlemesiyle dört ay sonra emekli olabilecek. |
||
|
||
| Etiketler: Emeklilikte, Yaşa, Takılanların, Sorunları, Nasıl, Çözülecek, |
Yorumlar
|
|
||
|