Enerjimagazin-Enerji Piyasaları işletme AŞ (EPiAŞ) Vadeli Elektrik Piyasası düzenlenen törenle işleme açıldı. Türkiye Elektrik iletim A.Ş (TEiAŞ)E. Genel Müdürü ve MENSiS Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Atalay, Bloomberg HT'de canlı yayınlanan Açıl Sezen'in sunduğu Finans Merkezi programında bugün açılışı yapılan Vadeli Elektrik Piyasası'na (VEP) ilişkin açıklama ve değerlendirmelerde bulundu. Atalay programda şu ifadeleri kullandı: "Elektrik piyasaslarında en önemli faktör, zaman faktörüdür. Buna bağlı olarak ülkemizde hali hazırda kısa, uzun ve gerçek zamanlı piyasalar işlemekte. Bu kısa vadeli piyasalarda gün öncesi ve gün içi piyasası dediğimiz gün öncesi piyasasından alıcı ve satıcıların yani piyasa katılımcılarının miktar ve fiyat eksenli vermiş oldukları teklifler çerçevesinde piyasa takas fiyatlarının o günün referans fiyatlarıyla işleyen piyasa. Gerçek zamanlı olarak da gün öncesinde teorik olarak dengeli olduğu varsayılan alıcı ve satıcının miktar olarak buluştuğu piyasanın gerçek zamanda dengeleme ve güç piyasasına devredilerek fiili olarak piyasanın işletilmesini öngören piyasa. Yine bunlarla birlikte özellikle OTC dediğimiz tezgah üstü piyasalar çerçevesinde ikili anlaşmaların gerçekleştiği piyasalar var. Bu piyasaların genel anlamda 2020 yılı sonu itibariyle işlem payına baktığımızda ikili anlaşmalar kapsamında yüzde 56.6'lık bir işlem hacminin olduğunu görüyoruz. En önemli ve kısa zamanlı piyasalardan gün öncesi piyasasının yüzde 40.2, gün içi piyasasının yüzde 1.5 ve dengeleme güç piyasasının da yüzde 1.6 mertebesinde olduğunu görüyoruz. 
Türkiye Elektrik Piyasası Açısından Devrim Şimdi burada aslında Türkiye Elektrik piyasası açısından gerçekten devrim sayılacak bir çalışma olduğunu söylemek mümkün. Gelişmiş ülkelerde bunun örnekleri var. Türkiye tüm bu uygulamaları harmonize ederek en doğru sistemi teşkil etti. Piyasa katılımcıları açısından en önemli husus dönem ve fiyat riskidir. Çünkü elektrik fiyatları makroekonomik dengelerle birlikte özellikle yenilenebilir kaynakların miktarının fazlalılığı, azlığı ve arz ve talep dengesinin oluşturulmasına yönelik mekanizmanın işleyişi çerçevesinde çok ciddi dalgalanmalara maruz kalabiliyor. Sistem işletmecisinin, yani piyasa işletmecisinin Vadeli Elektrik Piyasasını devreye almasıyla bu dalgalanmanın minimuma götürülmesi hedefiyle hareket ettiğini görüyoruz. Bu bağlamda başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız ve yetkililer olmak üzere, EPDK ve EPiAŞ uzun bir süredir bu çalışmayı sürdürmekteydiler ve gerçekleştirdiler. Onları bu anlamda tebrik etmek gerekir. Gerçekten Türkiye'nin elektrik piyasasının vizyonuna çok önemli katkı koyan bir husus. 
EPiAŞ'ın Merkezi Taraf Olarak Konumlanması Çok Önemli Bu piyasa gelecekte oluşacak risklere karşı piyasa katılımcılarını tamamen korumaya yönelik bir piyasadır. Bunun işlem yapısına baktığımız zaman da her iş günü saat 13 ile 16 arasında işlem yapılabilecek. Yıllık, çeyrektik ve aylık teslim dönemleri için baz ve puant yük tiplerinde elektrik ticareti yapılabilecek. Baz dediğimiz 24 saatlik bir periyotta, puant dediğimiz ise 08 ile 20 saatleri arasında elektrik ticareti yapılabilecek. Haftalık ve günlük kontratların da ihtiyaca göre işleme açılacağını tahmin ediyoruz. Yine burada piyasa katılımcıları, kendi ihtiyaçları çerçevesinde alış ve satış miktarlarını, tekliflerini sunabilecekler. Bu tekliflerin de geçerli olabilmesi için EPiAŞ'ın belirlediği yeterli  teminatın sunulması gerekiyor. Ayrıca katılımcıların verecekleri teklif miktarları, piyasa işletmecisinin belirlediği pozisyon limiti çerçevesinde gerçekleşecek. Bu da önemli bir husus. Alış ve satış teklifleri eşleştiğinde fiziksel teslimat yükümlülüğü oluşacak ve açık pozisyon oluşmuş olacak. Saat 13 ile 16 arasında ise yapılan işlemler neticesinde günlük gösterge fiyatı, yani diğer gün öncesi piyasasında piyasa takas fiyatı, dengeleme güç piyasasında  sistem marjinal fiyatı ve gün içi piyasasında da gün öncesi piyasası referans alınarak belirlenen fiyatlara ilave olarak bu mekanizma ile de günlük gösterge fiyatı belirlenmiş olacak. Bu günlük gösterge fiyatı referans alınarak piyasa katılımcıları için toplam teminat güncellemesi yapılacak. Burada en önemli hususlardan bir tanesi de EPiAŞ'ın merkezi taraf olarak konumlanmasıdır. ikili anlaşmalar piyasasında zaten uzun dönemli kontratlar var ama burayı ikili anlaşmalar piyasasından çok farklı kılan husus, EPiAŞ'ın merkezi taraf olarak yer alması. Bu da sistem risklerini minimize edecek, teslimat ve ödemeleri garanti altına almış olacak bir mekanizma. Sistemin en önemli faydası alıcı ve satıcı açısından riskler minimize edilecek. işlem periyotları için fiyat sinyalleri alınmış olacak. Aynı zamanda hukuki güvenceler var, standart sözleşmeler var. Fiyat sinyalleri bu sistem içerisinde yatırımcıya çok önemli fırsatlar sunmuş olacak. Temerrüt garanti fonu da bu hususta en önemli dinamiklerden bir tanesi olacak. Bu sistemin ülkemize hayırlı olmasını diliyor, bu sistemde emeği geçen tüm yetkilileri kutluyorum." Yayını izlemek için Tıklayınız