TEDAŞ’tan Tarihi Adım: MASS Birlikte Çalışabilirlik Kılavuzu Yürürlükte

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlanan Elektrik Piyasası Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği kapsamında, Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) bileşenlerinin birlikte çalışabilirlik prosedürlerini belirlemek amacıyla hazırlanan “Ölçüm Sistemleri Birlikte Çalışabilirlik Teknik Kılavuzu”, 31 Ekim 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek ve kullanımı zorunlu olacak. Kılavuz, TEDAŞ’ın resmi internet sitesinde Bilgi Merkezi Şartnameler Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı başlığı altında, Haberleşme (Head-End) Yazılımı Teknik Şartnamesi ekinde sektör paydaşlarının erişimine sunuldu. Kılavuzun Amacı ve Kapsamı
28 Aralık 2023 tarihli ve 32413 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik doğrultusunda hazırlanan bu kılavuz, elektrik dağıtım sisteminde kullanılan sayaç, modem, merkezi haberleşme yazılımı ve veri yoğunlaştırıcı birimlerinin birlikte çalışabilirlik prosedürlerini düzenliyor. Kılavuz, farklı marka bileşenlerin standartlara uygun şekilde bir sistem olarak çalışmasını, bileşenlerin birbirlerinin yerine kullanılabilmesini ve sistemin revizyona ihtiyaç duymadan işleyişini sürdürmesini hedefliyor. MASS’ın Temel İlkeleri
Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS), elektrik dağıtım sisteminde verimlilik ve uyumluluğu artırmak için üç temel ilke üzerine kurulmuştur. Belirlenmiş Standartlar İlkesi gereği, sayaç, modem, merkezi haberleşme yazılımı ve veri yoğunlaştırıcı gibi bileşenlerin TEDAŞ tarafından yayımlanan teknik şartnamelere tam uyum sağlaması zorunludur. Birlikte Çalışabilirlik İlkesi, farklı markalara ait bileşenlerin belirlenen standartlar çerçevesinde bir sistem olarak uyum içinde çalışmasını garanti eder. Birbirlerinin Yerine Kullanılabilme İlkesi ise sistemin sürekliliğini koruyarak, bir bileşenin yerine farklı bir üreticinin ürününün kullanılmasına olanak tanır ve sistemin aksamadan çalışmasını sağlar. Bu ilkeler, MASS bileşenlerinin standart, uyumlu ve esnek bir yapıda çalışmasını temin eder. Başvuru ve Onay Süreci
MASS bileşenlerinin onaylanması için TEDAŞ Genel Müdürlüğü’ne başvuru dilekçesi ile başvurulacak. Başvuru dosyası, eksiksiz ve doğru belgelerle hazırlanacak; aksi takdirde testlere başlanmayacak ve belgeler iade edilecek. Haberleşme (Head-End) Yazılımı için başvuru dosyasında içindekiler listesi, yetki belgeleri, Taahhüt Maddeleri Formu (Ek-3.A), MASS Bileşeni İnceleme Formu ve Fonksiyon Testleri (Ek-2.A), Birlikte Çalışabilirlik Testleri Formu (Ek-2.B) ve tüm belgelerin yer aldığı bir USB bellek yer alacak. Haberleşme Ünitesi/Modüler Modem için ise bunlara ek olarak başvuru ücreti dekontu, noter tasdikli yetki belgeleri, üç adet numune, tip deney raporları (çevre şartlarına dayanıklılık, elektromanyetik uyumluluk, yangın tehlikesi vb.), gerçek zaman saati uygunluk belgesi, pil performans belgesi, süperkapasitör malzeme belgesi, uluslararası geçerliliği olan Flag Kodu ve garantili özellikler listesi gibi ek dokümanlar sunulacak. Belgeler Türkçe veya İngilizce olacak; İngilizce belgeler için TEDAŞ’ın talebi üzerine yeminli tercüme istenebilecek. TEDAŞ online başvuru sistemi aktifleştiğinde, başvurular https://www.mtds.tedas.gov.tr adresi üzerinden yapılacak. Uygun bulunan bileşenler, Ek-2.A ve Ek-2.B formlarındaki testlere tabi tutulacak; başarısız olanlar gerekçeleriyle iade edilecek ve yeniden başvuru için hizmet bedeli alınacak. Ancak, akıllı sayaçlar ve belirli koşullarda Haberleşme (Head-End) Yazılımı için hizmet bedeli muafiyeti uygulanacak. Onay ve Yayımlama
TEDAŞ tarafından onaylanan MASS bileşenleri, www.tedas.gov.tr adresinde yayımlanacak. Onay, imalatçının bileşen sorumluluğunu ortadan kaldırmayacak ve elektrik dağıtım şirketleri gerekli kontrolleri yapabilecek. Yazılım güncellemeleri ve tasarım değişiklikleri TEDAŞ’a bildirilecek; majör değişiklikler yeni bir model olarak değerlendirilip yeniden onaya tabi tutulacak. Haberleşme (Head-End) Yazılımı için onay geçerlilik süresi boyunca (üç yıl) yazılımın testlerde kullanımı ve gerekli bakım desteğinin sağlanması şartı aranacak; aksi takdirde onay askıya alınabilecek. Kılavuz, Türkiye’nin elektrik piyasasında ölçüm sistemlerinin standartlaşması ve verimliliğin artırılması yolunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Sektör paydaşları, detaylı bilgi ve başvuru süreçleri için TEDAŞ’ın resmi internet sitesini ziyaret edebilir.