|
Enerjimagazin-21. Yüzyıl Düşünce Enstitüsü Enerji ve Enerji Güvenliği Uzmanı Doç. Dr. Tuğçe Varol Sevim, "israil, doğalgazını satmak için sadece Türkiye’ye mahkum olsaydı, Gazze’ye saldıramazdı" dedi.
Sevim, AA muhabirine, Gazze'de doğalgaz rezervlerinin keşfedildiği 1999’dan bu yana israil hükümetlerinin, Filistin’in bu enerji kaynağına sahip olmasını "istenmeyen senaryo" olarak gördüğünü söyledi.
Günümüzde Doğu Akdeniz projeksiyonunun gelişmesiyle, iş geldi ve Gazze kaynaklarına dayandı diyen Sevim, ingiliz British Gas’ın (BG) yanısıra Rus Gazprom’un da Gazze gazına talip olduğunu hatırlattı.
Gazze’nin yaklaşık 38 milyar metreküplük gaz rezervinin küçük bir Filistin devleti için yıllık 2,5 milyar dolarlık gelir anlamına geleceğini belirten Sevim, "Bu, sadece gelir olarak da düşünülmüyor, aynı zamanda israil’e olan enerji bağımlılığının da azaltılması demek oluyor. Bugün Batı Şeria’nın gazının yüzde 90’ını israil veriyor, üstelik istediğinde cezalandırmak için kesiyor. Oradan çıkacak gaz, Filistin’in elektrik üretimini de sağlayacak, israil elektriğine muhtaç da kalmayacak” diye konuştu.
israil’in, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) de kendi enerji kaynaklarıyla birlikte bağımsız olmasını istediğini savunan Sevim, "Ancak israil, aynı çözümü Filistin için istemiyor" ifadesini kullandı.
Gazze Sularında Balık Avlama Yasağı
Filistin’in yaptığı her enerji anlaşmasına israil’in bir şekilde tepki verdiğini anlatan Sevim, 1999’da BG ile imzalanan anlaşmanın hemen ardından israil’in Gazzeli balıkçıkların Gazze sularında avlanmasını engellemeye başladığını söyledi. BG'nin Gazze sularında gaz aramasını önlemek için bu yasağın getirildiğinin daha sonra anlaşıldığını ifade eden Sevim, israil’in, Filistin Devleti’nin kurulması için en önemli unsur olan ekonomik gelirin yaratılmasını engellemeye çalıştığını öne sürdü.
Sevim, Ocak 2014’de Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ın, Moskova’da Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile bir araya gelerek 30 milyar metreküp gaz çıkarılması için anlaşma yaptığını hatırlattı ve şöyle konuştu:
Fakat aniden bir bakıyoruz ki Gazze saldırısı başladı ve bu saldırıdan bir hafta önce BG şirketi, israil?in gazını alarak Mısır’ın LNG terminaline taşımak için israil ile görüşmeler yapmaya başladıklarını duyurdu. israil, gazını satmak için sadece Türkiye’ye mahkum olsaydı, Gazze’ye saldıramazdı.
israil, Gazze Sularında Doğalgaz Aranamayacak Ortam Hazırlıyor
Geçen hafta israil’in Gazzeli balıkçılar için 6 millik balık avlama menzilini 3 mile indirdiğini duyurduğunu hatırlatılan Sevim, israil’in bu sınırlamayı tamamen hukuksuzca yaptığını ve asıl amacının Gazze’nin sularında hiç bir şirketin doğalgaz arayamayacağı bir ortam hazırlamak olduğunu öne sürdü.
Sevim, "israil’e göre, bir gün Gazze’nin gazı çıkarılacaksa, bu israil’in kontrolünde olmalı ve gelirler israil’e akmalı, israil elektriğe çevirmeli, Filistin’e satmalı veya göndermeli" diye konuştu.
israil Gazının Türkiye’den Taşınacağının ilanı Şu Anda Çok Zor
Sevim, israil’in Gazze saldırısının enerji boyutunun Türkiye’yi de çok yakından ilgilendirdiğini belirterek, şöyle devam etti:
"israil ile Kıbrıs gazının birleştirilerek Türkiye üzerinden taşınma meselesi vardı. Kasım ayına kadar bu işin çözüleceği belirtiliyordu. Ancak Gazze saldırısından bir hafta önce israil öyle jeostratejik bir harekat yaptı ki British Gas ile anlaştı ve bir anda gazın Türkiye yerine Mısır üzerinden taşınması mevzu bahis oldu. Bir hafta sonrasında da israil, Gazze saldırısıyla öyle hassas bir şekilde Doğu Akdeniz enerji oyununu değiştirdi ki, kısa sürede israil ve Türkiye arasında bir boru hattı ilanının yapılabileceğini düşünmüyorum. Çünkü Türkiye’nin Gazze pozisyonu da bilinmekte. Türkiye de seçim sürecinde olduğu düşünülürse, israil gazının Türkiye’den taşınacağının ilanı şu anda çok zor.
israil, 2009’da Hayfa'nın 90 kilometrelik batısındaki açık denizde keşfedilen Tamar sahasında 283 milyar metreküplük ve onun 47 kilometre güneybatısındaki Leviathan sahasında 530 milyar metreküplük doğalgaz rezervi buldu. Tamar'da, Mart 2013'te üretime başlandı, Leviathan sahasının da 2017'de üretime geçmesi bekleniyor. israil Enerji Bakanlığı, 2015'te ülkenin enerji ihtiyacının yarısının, yerli doğalgazla karşılanacağını, 2017'de de net ihracatçı olunabileceğini açıklamıştı.
Gazze Marine gaz sahası
Filistin, 1999'da British Gas (BG) ve ortağı Atina merkezli Lübnanlı Sabbah ve Kuri ailelerine ait Consolidated Contractors International Company (CCC) ile 25 yıllığına anlaşma imzaladı. Buna göre, offshore sahalarda arama hakkının yüzde 60’ı BG’ye, yüzde 30’u CCC’ye ve yüzde 10’u Filistin Kalkınma Fonu’na ait. Anlaşma, saha geliştirmesi ve doğalgaz boru hattı yapımını da içeriyor.
BG’nin lisansı tüm Gazze deniz sahasını kapsıyor. BG, 2000’de Gaza Marine-1 ve Gaza Marine-2 olmak üzere Gazze Şeridi’ne 30 kilometrelik mesafedeki iki yere sondaj yaptı ve 603 metre derinlikte yaklaşık 38 milyar metreküplük rezerve ulaştığını açıkladı ancak henüz üretime başlanmadı. Filistin yönetiminin projeksiyonuna göre, buradan yaklaşık 2,5 milyar dolarlık gelir sağlanacak. |
.jpg)
