|
Enerjimagazin-Son günlerde Türkiye’nin, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile enerji konusunda, yürütmekte olduğu müzakerelere içte ve dışta farklı reaksiyonlar var.
ABD, daha önceki yaklaşımıyla açık çelişki teşkil edecek biçimde, Türkiye’nin Kuzey Irak’taki özerk yönetimle çok yakın ekonomik ve siyasi ilişkiler kurmasına soğuk bakıyor ve bu tavrını da her vesile ile ortaya koyuyor. Merkezî Irak Hükümeti de, zaten başından beri bu konudaki rahatsızlığını iki ülke ilişkilerini zaman zaman donduracak raddede dışa vuruyor... Ancak bütün olumsuzluklara ve kimi bölgesel ve küresel ölçekte baltalama ve engelleme çabalarına rağmen, Hükümet doğru biçimde ve kararlılıkla enerji politikalarını sürdürüyor. Taner Yıldız’ın, son günlerde Bağdat ve Erbil ekseninde yaptığı temaslar ve onun öncesinde Neçirvan Barzani’nin ülkemize yaptığı ziyaretlerde, çok olumlu gelişmeler sağlandı.
Türkiye’nin, Merkezî Irak Hükümetinin mutabakatını da alarak, Bölgesel Kürt Yönetimi ile tamamlamak için uğraştığı Petrol ve Doğalgaz anlaşmalarının toplam hacmi 26 milyar dolar civarında. Kuzey Irak Doğalgazının ülkemize gelmesi 2015 yılından itibaren mümkün olacak. Ama işler beklendiği gibi yürürse, petrolün gelmesi birkaç ay içinde gerçekleşebilecek… 1976 yılından beri Irak petrolünü akıtan Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı, Birinci Körfez Savaşından bu yana tam kapasite ile çalışamaz oldu. Önce BM’nin aldığı ambargo kararı sebebiyle, yıllarca kapalı kaldı. Daha sonra da sürekli biçimde terör saldırıları ve sabotajlarına hedef oldu. Başlangıçta 35 milyon ton/yıl kapasiteye sahip boru hattı, sonraki revizyonlarla, 70 milyon ton/yıl seviyesine çıkarıldı. Ancak Irak’taki siyasi ve askerî büyük altüst oluşlar sebebiyle, hattın bir türlü tam kapasitede çalıştırılması mümkün olmadı. Şimdi, Kuzey Irak Bölgesinde inşa edilen ve sınırımıza yakın bölgede bu hatta katılan yeni boru hattından da petrolün pompalanmaya başlaması, iki ülke için çok büyük önem arz ediyor…
Enerji konusunda, ihtiyacının yarısından fazlasını yurt dışından temin etmek zorunda olan ülkeler için, bu alandaki güvenlik riski, yüzde 50’den yukarıya doğru, oransal olarak artar. Enerji güvenliği kavramında, nicelik ve nitelik açısından tedarikçi kaynak sayısı, kaynak ülkenin siyasi istikrar ve güvenlik durumu; enerji transferindeki güvenlik seviyesi ile genel olarak arz güvenliği ve fiyat istikrarı önemli unsurlardır. Halen Türkiye doğalgaz alanında, yüzde 57 oranında Rusya’ya bağımlı durumda. Bu oldukça yüksek bir oran ve riski de buna göre fazla. O sebeple kaynak çeşitliliğine gitmeye çalışılıyor. Başbakan’ın dün ziyaret ettiği, Katar’la bu alanda önemli projeler üzerinde çalışılıyor. Keza Türkiye, Mısır ve Cezayir’den de doğalgaz alıyor. iran’dan da önemli sayılacak miktarda doğalgaz alınıyor, ama bu ülkenin üretim ve ihracat politikasında yeterince istikrar olduğunu söylemek mümkün değil…
Özetleyecek olursak, ülkemizin enerji ihtiyacı ve enerji güvenliği için Kuzey Irak’tan petrol ve doğalgazının gelişi çok çok önemli.
Yrd. Doç. Dr. iSMAiL KAPAN
Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Uluslararası ilişkiler Bölüm Başkanı |
(2).jpeg)
.jpg)
